අර්තාපල් හා සමාන මේ ගෝලාකාර වස්තූන් සාගර පත්ලේ විශාල පරාසයක ඇතිරී තියෙන බවයි, විද්‍යාඥයන් කියන්නේ. මේවා මැග්නීසියම් නොඩියුල හෙවත් ගැටිති ලෙසයි, ඔවුන් හඳුන්වන්නේ. ඒවා තුළ තවත් වටිනා ලෝහ වර්ග සංයෝගව ඇතැයි විද්‍යාඥයන් පවසනවා. අනාගතයේ දී මේවා සාගර පතුළෙන් උඩට ගෙන ඒමට හැකි වෙතැයි විද්‍යාඥයන් විශ්වාස කරනවා.
දැන් ජර්මන් විද්‍යාඥයන් පිරිසක් පර්යේෂණ පවත්වනවා මේවායේ රහස් එළිකර ගන්න බලාපොරොත්තු වෙන්. අත්ලාන්තික් සාගරයේ පතුලේ තිබී ඔවුන්ට හමු වූ මෙවැනි විශාල මැන්ගනීස් නොඩියුල තැන්පතුවකින් තමයි, මේ අබිරහස හෙළිදරවු කර ගැනීමට ඔවුන් මේ දිනවල පර්යේෂණ කටයුතුවල යෙදෙන්නේ.
1873 තරම් ඈත කාලයක සිට සොයා ගෙන තිබුණද සාගර පත්ලේ ඇති මේ අර්තාපල් ගෙඩියක් තරම් ප‍්‍රමාණයේ ලෝහ ගෝලවල අබිරහස දැන් ජර්මානු විද්‍යාඥයන් විසින් හෙළිදරවු කර ගැනීමට ආසන්නවයි, තිබෙන්නේ.
අත්ලාන්තික් සාගරයේ බාබෙඩෝස් දූපතට නැගෙනහිරෙන් දැනට යාත‍්‍රා කරමින් තිබෙන ආර් වී සෝනේ (RV Sonne) නම් වූ ජර්මන් පර්යේෂණ නෞකාවේ සිට තමයි, විද්‍යාඥයන් මේ පර්යේෂණ පවත්වන්නේ. සෝනේ කියන්නේ ජර්මන් බසින් හිරුටයි.
කලින් ධීවර නෞකාවක් වූ මෙය පසුව පර්යේෂණ නෞකාවක් බවට පත් කළ එකක් අද එය විශ්වවිද්‍යාලවල වෙනත් වානිජ ආයතනවලට අයත් සාගර පර්යේෂණ කටයුතුවලට එක් වී සිටිනවා.
මෙය පසුගියදා බාබෙඩෝස්වල සිට සැතැපුම් සිය ගණනක් නැගෙනහිරට යාත‍්‍රා කරමින් මුහුදේ යට වෙසෙන සත්ව ජීවිතවල තොරතුරු දුරස්ථ කැමරා මගින් කැමරාවට නගද්දී ඔවුනට පෙනී ගොස් තියෙනවා, මුහුදු පත්ලේ වූ යම්කිසි ද්‍රව්‍යකින් දීප්තියක් විහිදුවන බව එසේ දීප්තිමත් ආලෝකයක් නිකුත් වන්නේ මැන්ගනීස් නොඩියුලවලින්. බව ඔවුන් හඳුනා ගත්තා.
‘අපි ඒවා දැක පුදුමයට පත් වුණා. අපි කිසිසේත් බලාපොරොත්තු වුණේ නැහැ, සාමාන්‍යයෙන් මේ වගේ තැනක ඒ මැන්ගනීස් නොඩියුල ඇතැයි කියා’ සාගරජීවී විද්‍යාඥ කොලින් ඬේවි (Colin Devey) කියනවා ඔහු මෙසේ කියා තිබුණේ ලයිව් සයන්ස් නම් අන්තර්ජාල විද්‍යා සඟරාවටයි.
කොලින් ඬේවි තමා සාගර පර්යේෂණ සඳහා වූ ජි ඕමාර් හෙල්ම්හොල්ට්ස් මධ්‍යස්ථානයේ (Geomar Helmholtz Centre for Ocean Research) ප‍්‍රධාන විද්‍යාඥයා ලෙස සේවය කරන්නේ.
මේ ඡායාරූපයෙන් දැක්වෙන්නේ මැන්ගනීස් නොඩියුලයක්. මෙවැනි මැන්ගනීස් නොඩියුලයක් මිලිමීටර එකේ සිට පහ දක්වා ප‍්‍රමාණයක් වැඩෙන්න වසර මිලියනයක් විතර කාලයක් ගත වෙනවා. ඒ අනුව මේ ඇතැම් නොඩියුලයක වයස අවුරුදු මිලියන 10ක් විතර වෙනවා. මෙය පර්යේෂණ නැවෙන් ගත් එකක් නෙවෙයි. විකිමීඩියා පුස්තකාලයෙන් නිකුත් කළ එකක්.
මේ ලෝහ ගෝලයක ලෝහ වර්ග ගණනාවක් අන්තර්ගත වෙනවා. මැන්ගනීස් හා යකඩ වගේ ලෝහ පමණක් නොව, වටිනා ලෝහ වර්ග ලෙස සැලකෙන, තඹ, කොබෝල්ට්, සින්ක් වැනි ලෝහ ද ඒ අතර වෙනවා.
මේ මැන්ගනිස් නොඩියුල සෑම සාගරයකම තියෙනවා. ඒත් බහුලව දැකිය හැක්කේ පැසිපික් සාගරයෙයි.
මේවා අපට සාමාන්‍යයෙන් හමුවන්නේ අඩි 16,400ත් 18,000ත් (මීටර 5,000ත් 5,500ත්) අතර ගැඹුරු මුහුදු පත්ලෙයි. ඒ තරම් ගැඹුරක තැන්පත්ව ඇති වස්තූන් ගැන සොයන්න මිනිසා සතු තාක්‍ෂණය ප‍්‍රමාණවත් මදි. ඒ සඳහා විශාල වියදමක් දරන්න සිදු වෙනවා. ඒ නිසයි බොහෝ කලකට පෙර සොයා ගෙන තිබුණත් මේවා ගැන සොයන්න උනන්දු නොවුණේ.
මේවා සෑදී ඇති ආකාරය ගැන පළ වී ඇති විවිධ මත අතර එක මතයක් තමයි, මේවාට මුහුදු පත්ලේ වෙසෙන මයික්‍රෝබ හෙවත් ක්‍ෂද්‍රජීවීන්ගේ මුහුදු ජලයට එක්වන යම් යම් දේවලින් සිදුවන උත්තේජනයන් නිසා ඇති වන රසායනික ප‍්‍රතිකි‍්‍රයා හේතුවෙන් මේවා බිහිවන්නට ඇති බව.
තවත් මතයක් තමයි, මුහුදු පත්ලේ ඇති යමහල් කුහරවලින් නිකුත්වන ද්‍රව්‍ය මුහුදු ජලයේ මුසුව තිබී පසුව මණ්ඩි ලෙස ඉවත් වී ඒවායින් මේ ‘ගුළි’ සෑදෙන්නට ඇති බව.
මේ නොඩියුලවල මැන්ගනිස්, යකඩ, තඹ, කොබෝල්ට් හෝ සින්ක් (තුත්තනාගම්) වැනි දේ මිශ‍්‍රව ඇතැයි දැන් සොයා ගෙන තියෙනවා.
මේ මැන්ගනීස් නොඩියුල වෙත විද්‍යාඥයන්ගේ අවධානය වැඩියෙන් යොමු වී ඇත්තේ පෘථිවියේ ඈත අතීතයේ දේශගුණික හා පාරිසාරික වෙනස්කම් හඳුනා ගන්නට ඒවා යොදා ගත හැකි බව දැන් හෙළිවී ඇති නිසයි.
මේ නොඩියුල වැඩෙන්නේ වසර මිලියනයකට මිලිමීටර එකේ සිට පහ දක්වා ප‍්‍රමාණයකින් පමණයි. ඒ අනුව මෙම සමහර නොඩියුල වසර මිලියන 10කට වඩා පැරණි යැයි විද්‍යාඥයන් විසින් දැන් හඳුනා ගෙන තියෙනවා.
මේ ලෝහ සම්පත අමු ද්‍රව්‍ය වශයෙන් ප‍්‍රයෝජනයට ගත හැකි යැයි මුලින් ම යෝජනා කරනු ලැබුවේ 1970 ගණන්වලයි එහෙත් ඒවා තැන්පත් වී ඇත්තේ සාගරයේ වඩාත් ගැඹුරු පත්ලවල වීමත් ඒවා ගොඩට ගැනීමට ඇති තාක්‍ෂණික ගැටලූ නිසාත් තවමත් මේ සම්පත්වලට අත තියන්නට මිනිසා සමත් වී නැහැ.
මේවා ගොඩට ගැනීමේදී පරිසරයට විය හැකි හානි බරපතල විය හැකි නිසාත් දැනට අපට සතු තාක්‍ෂණය අනුව වානිජමය වශයෙන් ගොඩගැනීමේ හැකියාවක් නොමැති වීමත් අප ඉදිරියේ පවතින ගැටලූ ලෙස දැනට හඳුනාගෙන තියෙනවා.
මේ මැන්ගනීස් නොඩියුල වැඩෙන්නේ මුතු ඇටයක් වැඩෙන ආකාරයටයි. මුහුදු ජලයේ ඇති විවිධ රසායනික ද්‍රව්‍ය ඒවා වටේට තැවරී තැන්පතු වීමෙන් තමයි ඒවා වැඩෙන්නේ.
මෙය ඉතාමත් හෙමින් සිදුවන කාර්යයක් නිසා අවට පරිසරයේ සිදුවන වෙනස්කම්ද ඒ ස්තර තුළ තැන්පත් වෙනවා. ඒවා සියුම් ලෙස පිරික්සීමෙන් ඒවා නිර්මාණය වී ඇති ආකාරය ගැන මෙතෙක් සොයා නොගත් කරුණු රැසක් හෙළිදරවු කරගන්න විද්‍යාඥයන් බලාපොරොත්තු වෙනවා.
මෙසේ ලැබෙන තොරතුරු අනුව පෘථීවියේ දේශගුණික විපර්යාස සිදු වී ඇති ආකාරය හෙළිවේවි.
මේ මැන්ගනිස් නොඩියුල සෑම සාගරයකම තියෙනවා. ඒත් බහුලව දැකිය හැක්කේ පැසිපික් සාගරයෙයි. මේවා අපට සාමාන්‍යයෙන් හමුවන්නේ අඩි 16,400ත් 18,000ත් (මීටර 5,000ත් 5,500ත්) අතර ගැඹුරු මුහුදු පත්ලෙනුයි.
මෙම සිතියමෙන් දැක්වෙන්නේ පසුගියදා ‘සෝනේ’ පර්යේෂණ නැව බාබෙඩෝස්වල සිට සැතැපුම් සිය ගණනක් නැගෙනහිරට යාත‍්‍රා කරමින් දුරස්ථ කැමරා මගින් මුහුදු පත්ලේ වෙසෙන සත්ව ජීවිතවල තොරතුරු කැමරාවට නගමින් සිටියදී මුහුදු පත්ලේ වූ යම්කිසි අමුතු ද්‍රව්‍යයකින් දීප්තියක් විහිදුවන බව දුටු ස්ථානයයි.....
................අන්තර්ජාලය ඇසුරෙනි.........දැනුම සොයන්න මේ පාරෙන් එන්න
👇👇👇 අපගේ android app එක(Click Image) 👇👇👇
0 comments:
Post a Comment