අර්බෙලා සටන (The Battle of Arbela) (ක්රි.පූ. 331)
ගෞගමෙලා සටන(Battle of Gaugamela) ලෙසද හැඳින්වෙන මෙය මහා ඇලෙක්සැන්ඩර්ගේ යටත් විජිත ව්යාපාරයේ වැදගත්ම ජයග්රහණය වන අතර එය පර්සියානු අචෙමනිඩ් අධිරාජ්යයේ(Achaemenid Empire) බිඳවැටීමට සෘජුවම හේතු විය.
මහා ඇලෙක්සැන්ඩර් විසින් III ඩාරියස්ගේ පර්සියානු අධිරාජ්යය යටත් කර ගැනීමෙන් අවසන් කළ අර්බෙලා සටන මැසිඩෝනියානුවන් විසින් භූමියේ සංඛ්යාත්මකව උසස් හමුදාවකට එරෙහිව ලබාගත් සුවිශේෂී ජයග්රහණයකි.
පර්සියානු හමුදාව සතුව යුද අලි ඇතුන් සිටියද මහා ඇලෙක්සැන්ඩර් ජයග්රහණය කළේ ඔහුගේ උපායශීලී දක්ෂතාවය සහ සිය පාබල හමුදාව බුද්ධිමත්ව භාවිතා කිරීම හේතුවෙනි.
පර්සියානු අධිරාජ්යයට ඇලෙක්සැන්ඩර්ගේ ආක්රමණය නැවැත්වීමට උත්සාහ කළ III ඩාරියස්, ආර්බෙලා අසල (වර්තමාන උතුරු ඉරාකයේ ඉර්බෝල්) ගෞගමෙලා තැනිතලාවේ යුධ පිටියක් සූදානම් කළහ. ඩාරියස්ට යුධ පිටියේ සුමට මට්ටමක් තිබූ අතර ඔහුගේ බොහෝ අශ්ව රථ මැසිඩෝනියානුවන්ට එරෙහිව උපරිම ඵලදායීතාවයෙන් ක්රියාත්මක විය. ඔහුගේ මුළු හමුදාවම පාබල හමුදාවන් 40,000 ක් සහ අශ්වාරෝහක භටයන් 7,000 ක් පමණ වූ ඇලෙක්සැන්ඩර්ගේ හමුදාවන්ට වඩා ඉතා විශාල විය.
ඇලෙක්සැන්ඩර්ගේ මනා පුහුණුව ලත් හමුදාව ඩාරියස්ගේ දැවැන්ත යුධ පෙරමුණට මුහුණ දී ප්රහාර සඳහා සංවිධානය විය. මහා ඇලෙක්සැන්ඩර් සිය උපායශීලී යුධ උපක්රම භාවිතා කොට සතුරු හමුදා මවිත කරද්දී ඔහුගේ හමුදා විසින් ඩාරියස්ගේ හමුදා සුනුවිසුනු කරන ලදී. අවසානයේ ඩාරියස් පලා ගිය අතර, ඔහුගේ මුළු හමුදාව පුරාම භීතිය පැතිර ගියේය. ඔවුන් ලුහුබැඳ ගිය ග්රීකයන් විසින් ඔවුන්ව ද මරා දැමීමට පටන් ගත්හ. මේ නිසා ඔවුන් වේගයෙන් පසුබැසීමට පටන් ගත්තේය.
සටනේදී පරාජයට පත්වීමෙන් පසු පළා ගිය ඩාරියස්ව ඔහුගේම යටත් වැසියෙකු වූ බෙරස් විසින් ඝාතනය කරන ලදී. මහා ඇලෙක්සැන්ඩර් තම වටිනා සතුරා පාවා දුන් ආකාරය ගැන බොහෝ සේ දුක් වූ බව කියනු ලැබේ. ඔහු බෙරස්ව ලුහුබැඳ ගොස් ඔහුව ඝාතනය කළ අතර III වන ඩාරියස්ට සම්පූර්ණ චාරිත්රානුකූල අවමංගල්යක් ලබා දුන්නේය.
අවසානයේ මහා ඇලෙක්සැන්ඩර් විසින් පර්සියානු අගනුවර වන බැබිලෝනියාව අල්ලා ගත්තේය. මෙම මැසිඩෝනියානු ජයග්රහණයත් සමග II සයිරස් විසින් පිහිටුවන ලද පර්සියානු අධිරාජ්යයේ අවසානය සනිටුවහන් කළ අතර මහා ඇලෙක්සැන්ඩර් නිරිතදිග ආසියාවේ ප්රධානියා විය.
0 comments:
Post a Comment