ප්‍රිය මිතුරනේ, කුඩා කාලයේ සිටම අපි පන්සල් වල, මෙන්ම නිවසේ දීත්, මල්, පහන්, සුවඳදුමි ආදිය අනේක වාරක් පුජාකර ඇතිවාට සැක නෑ. ඇයි අපි මේ පුජා වස්තූන් පුජා කරන්නේ? මදකට ඔබ සිතුවාද? බොහෝ විට ඔබට ඒ සඳහා නිසි පිළිතුරක් නැතිවා වන්නට පුළුවනි. බොහෝ විට අපි යමක් කරණුයේ එහි නියම අර්ථය දනිමින් කරනවාට වඩා අන් අයෙක් හෝ පිරියක් කරනු ලබන ක්‍රියාවක් දෙස බලා එය අනුගමනය කිරිමක් වශයෙන්.
එසේ කරණු ලබන ක්‍රියාවන්ගෙන් අපිට නිසි ප්‍රථිපල ලබන්නට වෙනේනේ නෑ. මිතුරනේ මේ සුදානමි වන්නේ මෙතෙක් දැන හෝ නොදැන කරන ලද ඒ පුජාවන්ගේ අනුසස් පිළිබඳව ඔබව දැනුවත් කිරිමටයි.මේ සමිබන්ධයෙන් බණ කථා උපුටා දැක්විමට වඩා ත්‍රිපිටකයම උපුටා දැක්විම ප්‍රයෝජනවත් වේ යැයි සිතූ නිසා මෙම ලිපි පෙළ සමිපාදනය කිරිමේ දී බණ කථාවන්ගෙන් උපුටා ගැණිමි නොකලෙමි. ඉදින් ප්‍රිය මිතුරනේ මේ ලිපි පෙළ පරිශිලනය කිරිමේ දී මුල් ලිපියේ සිට පිළිවලින් කියවාගෙන යෑම වැඩ පිණිස වේ යැයි යන්නයි මාගේ අදහස.
මොනාද මේ පහන් ඒ අනුව මේ මුලින්ම සැරසෙනුයේ පහන් පුජාවේ අනුසස් පිළිබඳව දැන ගැන්මටයි. පහන්, ඉටිපන්දම්, විදුලි ආලෝකය, වෙසක්කූඩු මේ සියල්ල එක හා සමාණයි. කර්ම ඵලය අදහමින් ආලොකය ලැබිම පිනිස ගිනිගොඩක් දැල්විම පවා පහන් පුජාවක්ම තමයි.
පහන සහ ඇස බුදු පියාණන්වහන්සේ ම දේශිතයන්හි පහන් පුජාව ඇස් දිමක් හා සමාණ බව දක්වා තිබේ. මිනිසුන්ට මේ ශරිරයේ ඇති බොහොම වටිනා ඉන්ද්‍රියන්ගෙන් එකක තමයි ඇස කියන්නේ. නමුත් මේ ඇසට ආලොකය නොමැතිව රැප උපදවිමේ හැකියාවක් නෑ. පුන්‍යමය කයුත්තක් සඳහා ආලොකය දල්වා තැබිම තුලින් එකි කටයුත්තට සහභාගිවන්නන්ට මෙන්ම තමන්ටත්, එම පුන්‍ය කටයුත්ත දැක ගැණිම තුලින් කුසල චෛතසික රාශියක් උපදවා ගන්නට පුළුවන්. ඇස තිබුණාටම පළක් නැත. ඒ ඇසට පෙනිම ලැබුනේ ආලොකය නිසා. මේ හේතුවෙන් ප්‍රදිප පුජාව ඇස් දිමකටම සමාණ වනු ඇත. විශේෂයෙන් බොදු දර්ශනය තුල ආලෝක පුජාව දිබිබචක්කුව උපදවාගැනිමට හේතුවන (දිවැස්) මහා පුන්‍යකර්මයක් බව සඳහන්.
ගැටුළුවක් දැන් මෙතන පොඩි ගැටළුවක් තියෙනවා. එක පහනක් දල්වලා ආලොකමත් කරනන පුළුන් වෙහෙර විහාර වල ඇයි මේ මිනිස්සු පහන් වැටවල් ගනන් පත්තු කරන්නේ? මේ තෙල් අපතේ යැවිමක් නේද? එහෙමත් නැතනමි බල ශක්තිය අපතේ යැවිමක් නේද කියල කෙනෙක්ට හිතෙන්න පුළුවන්.ඒක මෙන්න මේ වගේ විසඳ ගන්න පුළුවන්. දැන් මේසයක් උඩ කැවිලි වර්ගයක් තිබෙනවාය කියලා හිතමු.
කෙනෙක්ට එක කැවිල්ලක් කාල එකෙනේ සෑහිමකට පත් වෙන්න පුළුවන් තව කෙනෙක්, කැවිලි කිහිපයක් කාලා සෑහිමකට පත් වෙනවා. තවත් කෙනෙක් බඩ පිරෙනකන්ම ඒ කැවිලි වර්ගය කනවා. අපි දන්නවා ආහාර වලින් ශරිරයේ ශක්තිය, එහෙම නැත්නමි ජිවිතය පැවැත්විමට අවශ්‍ය රැප කොටස් නිපදවෙන බව. ඒ වගේ එක කැවිල්ලක් කාපු කෙනාගේ ශරිරයේ පැවැත්මට උපකාරි වන්නේ ඒ කැවිල්ල විතරයි. කැවිලි කිහිපයක් කාපු කෙනාට ඒ කැවිලි කිහිපයම උපකාරි වෙනවා. එතකොට බඩ පිරෙන්න කාපු කෙනාට ඒ සමිපුර්ණ ප්‍රමාණයම තියෙනවා. බඩ පිරැණාය කියන අදහසත් තියෙනවා.
අන්න ඒ වගේ එක පහනක් දල්වපු කෙනාට එක පිනයි. පහන් කිහිපයක් දල්වපු කෙනාට පින් කිහිපයයි. හිත පිරෙන්න පහන් ජුජාකල කෙනාට ඒ පුජා කල පහන් ගනනටම සිදුවන කුශලයන්ට අමතරව හිත පිරිම තුලින් මම මෙචිචර පහන් දැල්වුවාය කියලා ඇතිවන කුශල කර්මයත් තියෙනවා. දැන් ඒ ප්‍රශ්ණය විසදෙනනට ඇතැයි යන්නයි මාගේ අදහස. පහන් විතරක් නෙමෙයි අනිත් පුජාවනුත් එහෙමම තමයි. ඒ වගේම යමි පුජාවක් කර‍න්නෙකු දෙස බලා සිත නොසුතුටු කර ගන්නාද මෙපමණ යැයි කිව නොහැකි අකුසල කර්මයක් රැස්කර ගන්නා බැවි කිව යුතුය.
දැන් පහන් පුජාවේ අනුසස් ගැන සලකා බලමු.පඤ්ඤච දීපිකාපදානය.”මම එකල්හි හංසවතී නගරයෙහි සංචාරිකාවක් වීමි. පින් කැමැත්තාවූ මම ආරාමයෙන් ආරාමයට හැසිරෙමි. කාලපක්‍ෂයෙහි වූ අමාවක් දිනයෙහි උතුමිවූ බෝධියක් දිටිමි. මම එහි සිත පහදවන බෝමුලෙහි හුනිමි. එවිට (බර සිතක්) උපදවා සිරසෙහි ඇඟිලි බැඳ, එකෙණෙහි සොමිනස් උපදවා මෙසේ සිතීමි.
“ඉදින් බුදුරජතෙම අපමණ ගුණ ඇත්තේ වේනම්, අසමවූ, අප්‍රති පුද්ගල වේනමි මට ප්‍රාතිහාර්‍යක්යක් දක්වාවා. මේ බෝධිය ආලෝකවත් වේවා” යි කියායි “මාගේ මෙනෙහි කිරීම සමගම එකෙණෙහි බෝධිය දැල්විනි. එය සර්ව ස්වරණමය විය. සියඵ දිගින් බැබලුනි. මම දාවල් සතක් (සත් දිනක්) එහි බෝමුලෙහි හුනිමි. සත්වැනි දවස පැමිණි කල්හි මම පහන් පූජාවක් කෙළෙමි. ආසනය පිරිවරා වටකොට පහන් පසක් දැල්වීමි. හිරු උදාවන තුරු එකල්හි මාගේ ප්‍රදීපයෝ දැල්වුනහ.
“මැනවින් කරණ ලද එම කර්මය කරණ කොට ගෙනද, චිත්ත ප්‍රණිධීන් කරණ කොට ගෙනද, මම මිනිස් නිරුර හැර තව්තිසා දෙව්ලොවට උත්පත්ති වශයෙන් ගියෙමි. එහි මට මැනවින් කරණ ලද පහළවූ විමානය “පඤ්චදීපී” යයි කියනු ලැබෙ. එය සියක් යොදුන් උසය. තිස් යොදුනක් පුඵල්ය. “අපමණ ප්‍රදීපයෝ මාගේ හාත්පස දැල්වෙත්. දිව්‍ය භවනය මුඵල්ලම ප්‍රදීපාලෝකයෙන් බැබලුණේය. ඉදින් අනභිමුඛයෙහි හිද යමක් (අසල නොසිට) බලන්නට කැමති වෙම්ද, එවිට: උඩද, යටද, සරසද සියල්ල ඇසින් දකිමි.
“යම්තාක් තන්හි සුගතිදුගති වල උපන් සත්ත්‍වයන් දකින්නට කැමති වෙම්ද, එහි වෘක්‍ෂයන්හි හෝ පර්වතයන්හි හෝ ඒ හේතුවෙන් සිදුවන: ආවරණයක් නැත. “අසූවක් දෙවි රජවරුන්ගේ මෙහෙසිබව කෙළෙමි. සියයක් සක්විති රජුන්ගේද මෙහෙසිබව කෙළෙමි. “දිව්‍යවූද, යලි මනුෂ්‍යවූද යම් යම් යෝනියක උපදිම් නම් සියක් දහසක් ප්‍රදීපයෝ මා පිරිවරා දැල්වෙත්. “දෙව්ලොවින් චුතව මව් කුසෙහි උපනිමි. මම කුසට පිළිසිඳ ගැනීම් වශයෙන් ගිය මාගේ ඇස් නොපියවෙ.
“කරණ ලද පුණ්‍යකර්මය හා යෙදුනාවූ සියක් දහසක් ප්‍රදීපයෝ තිඹිරිගෙහි දැල්වෙත්. පහන් පසක් පිදීමෙහි මේ විපාකයයි. “අන්තිම භවය පැමිණි කල්හි තෘෂ්ණා සහිත සිත තෘෂ්ණාවෙන් ඉවතට පෙරළා දැමීමි. මම ජරාමරණ විරහිතවූ, සිසිල් බැව් ඇති නිවණ අවබෝධ කෙළෙමි. “උත්පත්තියෙන් සත් හැවිරිදිවූ මම රහත් බවට පැමිණියෙමි. ගෞතම බුදුරජතෙමේ මාගේ ගුණ දැන මා උපසම්පදා කරවූ සේක. මඩුවක හෝ, රුක්මුලක හෝ, ප්‍රසාදයන්හි හෝ, හිස් ගෙයක හෝ ධ්‍යන කරණ කල්හි මාගේ හාත්පස ප්‍රදීපයෝ දැල්වෙත්.
මාගේ දිවැස පිරිසිදු විය. මම සමාධියෙහි දක්‍ෂවූවා වෙමි. අභිඥාවන්හි තෙර පැමිණියාද වෙමි. පහන් පසක් පිදීමෙහි මේ විපාකයයි. සියල්ල සම්පූර්ණ ලෙස අවසන් කළා, කොට නිම කරණ ලද කටයුතු ඇත්තී, ආශාව රහිත වූවාය. පසැස් ඇත්තාවූ මහා වීරයන් වහන්ස, පඤ්චදීපා තොමෝ ඔබ වහන්සේගේ පා වදියි. මින් පෙර සියක් දහස්වන කපෙහි වු එකල්හි යම් ප්‍රදීප පූජාවක් කෙළෙම්ද, ඒ හේතුවෙන් දුගතියක් නොදනිමි. පහන් පසක් පිදීමෙහි මේ විපාකයයි.
(ඛුද්දකනිකාය, ථේරි අපදාන)පංචදීපක ථෙරාපදානය.
“මම සියලු සත්ත්‍වයන් කෙරෙහි හිතානුකමිපීවූ පදිමුත්තර බුදුරජාණන් වහන්සේගේ සද්ධර්මයෙහි මනාව පිහිටා ඍජුවූ දෘෂ්ටි ඇත්තේ වීමි. “බෝධිය වටකොට ප්‍රදීප දානයක් බුදුජාණන් වහන්සේ දිනිමි. පහන් පූජාවක් කෙළෙමි. කර්ම ඵල අදහසින් පහන් දැල්වීමි. කෙළෙමි. “මම දිව්‍යවූ හෝ, මනුෂ්‍යවූ හෝ යම් යම් යෝනියක උපදිම්ද, එවිට ඒ පුණ්‍ය කර්ම හේතුවෙන් අහසෙහි උල්කා දරත්. ප්‍රදීප දානයාගේ මේ විපාකයයි.”පර්වතද ඉක්මවා බිත්තියෙන් තාප්පයන්ගෙන් පිටද, ගල් තලාවකින් පිටතද ඇති හාත්පස යොදුන් සියයක් තැනවූ සියල්ල දර්ශනය කරමි. (බලමි.) “එම කර්මයාගේ අවශේෂ විපාකයෙන් ආශ්‍රවක්‍ෂයට පැමිණියේ වෙමි. සර්වඥ ශාසනයෙහි අන්තිම ශරීරය දරමි. අන්තිම ආත්මයයි. (ඛුද්දකනිකාය, ථේර අපදාන, වීජනී වග්ගය)එකදීපිය ථෙරාපදානය.
“පදුමුත්තර බුදුරජුන්ගේ සළල බෝරුකෙහි පහන් සිත් ඇත්තේ සොම්නස්වූයේ මම එක් පහනක් පත්තු කළෙමි. භවයෙහි උපදනා කල්හි නිපදවූ පින් රැසෙහි විපාක වශයෙන් දුගතියක් නොදනිමි. ප්‍රදීප දානයාගේ මේ විපාකයයි. “මින් සොළොස්වන කපෙහි චන්‍ජ්භ නම් මහත් බල ඇති සිව් සක්විති රජකෙනෙක් වූහ.(ඛුද්දකනිකාය, ථේර අපදාන, කුමුද වග්ගය)අපණ්ණදීපිය ථෙරාපදානය.
“එකල්හි දෙවියෙකු වූ මම පොළවට බැස (මිනිස් ලොවට අවුත්) පහන්වූයේ සියතින්ම පහන් පසක් පිදීමි. “මින් සිව් අනූවන කපෙහි වූ එකල්හි යම් ප්‍රදීප පූජාවක් කෙළෙම්ද, ඒ හේතුවෙන් දුගතියක් නොදනිමි. ප්‍රදීප දානයාගේ මේ විපාකයයි. “පස් පණස්වන කපෙහි පෘථිවීශ්වරවූ සමන්තචක්ඛු නම් මහත් බල ඇති සක්විති රජෙක් වීමි. (ඛුද්දකනිකාය, ථේර අපදාන, අකාසුක්ඛිපිය වග්ගය)දිප විමාන වත්තුව
භාග්‍යවත් සමිමා සමිබුදු රජානන්වහන්සේ සැවැත් නුවර වැඩ වසන සමයක්හි එක්තරා පොහෝ දිනයක බොහෝ උපාසක වරැ පෙහෙවස් සමාදන්ව ඔවුනොවුන්ගේ ශක්ති පමනින් පෙරවරැවේ දන් දී පෙරවරැ කාලයේම බත් අනුභව කොට, පස්වරැ භාගයේ සුදු පිළි හැද සුදු පිළි ඒකාංශ කොට, සදුන් තුවරලා ආදි සුවඳ ද්‍රව්‍යන් හා ගෙතු නොගෙතූ නොයෙක් සුවඳ මල් අතැතිව,ඔවුනොවන්ගේ අභිපාය වු භික්ෂුන් කරාගොස් සේවනය කොට, සවස ධර්ම ශාලාවේ බණ අසමින් සිටියදීම සුර්යයා අස්ථාන ගතවීම නිසා අන්ධකාර විය.
එකල්හි නාම ගෝත්‍රයෙන් අප්‍රසිද්ධ වු එක්තරා ස්ත්‍රීයක්, “දැන් ආලොකය අවශ්‍ය වන්නේය. මම දැන් පහනක් දැල්වුවහොත් එය ඉතා යහපත්වන්නේය, වැඩදායක වන්නේය “යැයි සිතා තම නිවසින් පහන් තෙල් ආදී උපකරණ ගෙන්වා ධර්මාසනය පෙරටුව පහනක් දල්වා තබන ලදි. ඉක්බිතිව බණ අසා තමා විසින් කරන ලද පහන් පුජාවද සිහිකොට ඇ විසින් නික්ම යන ලදි.ඉන් නොබෝ කලකින් ඈ කාල ක්‍රියා කොට, ඒ කුෂල කර්මය හේතුවෙන් තවිතිසා දෙවි භවනේ, හිරැවිමනක් සේ නොයෙක් රශ්මි ජාලාවන්ගෙන්, දිප්තිමත්ව බබලන්නාවු මහත් වු විමනක උපන්නිය.
ඇගේ ශරිර වර්ණය අන් දෙවියන් යටපත් කරමිත්, තාරකා මධ්‍යයයේ දිලෙන පුර්ණ චන්ද්‍රයා මෙන් විය. මුගලන් මහතෙරැන්වහන්සේ විසින් දෙවි ලොවි චාරිකාවේ යෙදී සිටියදි ඇගේ විමානශ්‍රිය බලා එය එයට කාරණා විමසා සිටි විටදි දෙවිදුව විසින් ප්‍රඛාශ කරනු ලදුව මෙකි විමාන වත්ථුව විමාන වත්ථු ප්‍රකරනයේ අන්තර්ගතව ඇත.(විමාන වත්තු ප්‍රකරණය, පිඨ වර්ගය, දිප විමාන වත්තුව) ඉදින් ප්‍රිය මිතුරනේ එක් පහනක් පිදිමම දෙවිමිනිස් සැප ලබා නිවන සාක්ෂාත් කිරිමට හේතු පාදක වන කල්හි කර්ම ඵලය අදහමින් කරන්නාවු මහත පහන් පුජාවක ප්‍රථිඵලය කෙබදු වේ දැයි අනුමාන කල හැකිද?
උපුටා ගැනීමකි...
0 comments:
Post a Comment